Ντοκιμαντέρ Hot Property: δεν χρειάζεται αρκετό σκάψιμο στο BBC2
Το πρόγραμμα που αφηγείται η Sandy Toksvig αποτυγχάνει να ρωτήσει γιατί η στέγαση δεν ήταν ποτέ τόσο απρόσιτη
Peter Macdiarmid/Getty Images
Η αγορά κατοικίας της Βρετανίας σπάνια έκανε τις δραστηριότητές της αθόρυβα, αλλά ακόμη και με τα δικά της δυσλειτουργικά πρότυπα έχει φτάσει σε νέα ύψη παραλογισμού τα τελευταία χρόνια.
Η τρέλα που επικρατεί τώρα σε ορισμένα μέρη του Λονδίνου φαίνεται ίσως καλύτερα από την παράξενα συγκινητική ιστορία των χιλίων περίπου μηχανικών εκσκαφών που πιστεύεται ότι είναι ενταφιασμένοι στο υπέδαφος του Κένσινγκτον και του Τσέλσι.
Η κατάστασή τους εξηγείται από την πλουτοκρατική επιθυμία να σκάψουν τεράστια υπόγεια κάτω από γεωργιανά αρχοντικά που διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν το είδος της ιδιωτικής πισίνας ή του κινηματογράφου που αρμόζει σε ένα μέλος της παγκόσμιας ελίτ. Πηγαίνουν λοιπόν τα JCB και κάτω σκάβουν.
Χωρίς οικονομικό τρόπο για να βγάλετε έναν εκσκαφέα από μια τόσο βαθιά τρύπα, οι οικοδόμοι των υπερπλούσιων έχουν αναπτύξει μια έξυπνη λύση: το άλογο εργασίας σκάβει τον τάφο του. Στη συνέχεια, αφού έχει σφραγιστεί σε μπετόν κάτω από το υπόγειο, δεν είναι τίποτα άλλο από μια χρέωση 5.000 λιρών σε ένα τιμολόγιο.
Δεν υπήρχε τίποτα πιο μισό μπαρόκ από αυτό στο Hot Property, τη χθεσινοβραδινή μάλλον αδύναμη κούρσα στην αγορά κατοικίας στο BBC2.
Χωρίς εμψυχωτικό επιχείρημα και λίγη αίσθηση αφηγηματικής συνοχής, ήταν σε μεγάλο βαθμό ένα ντοκιμαντέρ τύπου «εδώ είναι ένα σωρό πράγματα που συνέβησαν». Πετούσε από θέμα σε θέμα, χωρίς να εμπιστεύεται ούτε τον εαυτό του ότι είναι ενδιαφέρον ούτε το κοινό του ότι ενδιαφέρεται.
Κάτι που είναι κρίμα, καθώς άγγιξε –έστω και φευγαλέα– σε ενδιαφέρον έδαφος.
Οι καλύτερες σεκάνς ασχολούνταν με την ιστορία της οικιστικής άνθησης, όπως η μεγάλη άνοδος της κατασκευής κατοικιών τη δεκαετία του 1930. Δύο εκατομμύρια σπίτια χτίστηκαν από ιδιωτικές εταιρείες εκείνη τη δεκαετία και πουλήθηκαν με μέση τιμή 3,5 φορές τα κέρδη.
Ποτέ δεν έχουμε χτίσει περισσότερα πριν ή μετά, και τα σπίτια δεν ήταν ποτέ πιο οικονομικά. Σήμερα, το μέσο σπίτι κοστίζει 9,5 φορές τις μέσες αποδοχές.
Πώς φτάσαμε από εκεί ως εδώ και ποιος κέρδισε και ποιος έχασε στη διαδικασία; Οι υψηλές και οι αυξανόμενες τιμές σημαίνουν ότι περισσότεροι από εμάς είμαστε καλύτερα; Πόσο πρέπει να κοστίζει ένα σπίτι, τέλος πάντων;
Το να περιμένουμε οριστικές απαντήσεις θα ήταν μη ρεαλιστικό, αλλά θα μπορούσαμε εύλογα να περιμέναμε να τεθούν οι ερωτήσεις. Αντίθετα, το πρόγραμμα παρασύρθηκε σε μια άσκοπη συζήτηση μεταξύ προγραμματιστών και νίμπυ, στην οποία κανείς δεν είπε τίποτα νέο ή εκπληκτικό.
Το μοτίβο επαναλήφθηκε δύο ή τρεις φορές: έπεφτε πίσω σε πολλά υποσχόμενο έδαφος - και μετά μακρυά όταν η εξέλιξη γινόταν ενδιαφέρουσα.
Για παράδειγμα, υπήρχε το σπίτι του John Prescott των 60.000 λιρών. (Ως αναπληρωτής πρωθυπουργός στην κυβέρνηση Μπλερ, ο Πρέσκοτ ήταν υπεύθυνος για τη στέγαση.) Η ιδέα ήταν ότι ένα σπίτι υψηλής ποιότητας, χαμηλού κόστους θα χτιζόταν σε κρατική γη, και παρόλο που το σπίτι θα πωλούνταν στην ανοιχτή αγορά, η γη θα παρέμενε ιδιοκτησία του κράτους.
Ήταν το είδος της εταιρικής σχέσης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα που αγαπούσε η New Labour, και οι κάτοικοι που εγγράφηκαν σε αυτήν δεν έχουν κανένα παράπονο για την ποιότητα των σπιτιών τους. Αλλά κάπου στην πορεία η τιμή ανέβηκε, και στη συνέχεια εκτοξεύτηκε, και δεν σταμάτησε να ανεβαίνει μέχρι να φτάσει τις 300.000 £.
Οι συνεντεύξεις με τον Prescott και τον προγραμματιστή έριξαν λίγο φως στο τι πήγε στραβά και ποιος, αν κάποιος, έφταιγε. Οι υπεύθυνοι του προγράμματος φάνηκαν ουσιαστικά αδιάφοροι για το αν το σπίτι των 60.000 λιρών ήταν μια καλή ιδέα που δεν παρουσιάστηκε σωστά ή μια κακή ιδέα από την πρώτη μέρα.
Ίσως μπορούν να συγχωρεθούν. Ίσως οποιαδήποτε αγορά στην οποία η ταφή εξοπλισμού εκσκαφής αξίας 5 εκατομμυρίων λιρών φαίνεται λογική και συνετή είναι αδιαπέραστη από το συμβατικό ντοκιμαντέρ – ή τουλάχιστον από αυτό που αφηγείται η Sandy Toksvig.
Ο Έβαν Ντέιβις θα είχε κάνει καλύτερη γροθιά των οικονομικών και ο Άνταμ Κέρτις θα ήταν έτοιμος για την πολιτική. Αλλά για να σουβλίσει τη σκοτεινή καρδιά της επιχείρησης ακινήτων της Βρετανίας θα χρειαζόταν κάποιος με τα ταλέντα και τις εμμονές του Φραντς Κάφκα.
Business Boomers: Hot Property είναι διαθέσιμο στο iPlayer του BBC
Ο Χόλντεν Φριθ κάνει tweet στο twitter.com/holdenfrith
